Witamina B12 pomaga przeprogramować komórki w celu leczenia tkanek

dodano: 2023-11-19 15:04 | aktualizacja: 2023-11-21 18:26
autor: Beata Wiśniowska | źródło: Nature Metabolism/IRB Barcelona

Dotąd całkiem dobrze udokumentowano, że witamina B12, czyli kobalamina, pomaga w tworzeniu czerwonych krwinek i ułatwia syntezę DNA, która chroni mutacje genetyczne w naszych komórkach. Witamina B12 ma także kluczowe znaczenie dla rozwoju i ciągłego funkcjonowania naszego mózgu i komórek nerwowych. Nazywana jest super witaminą. Teraz naukowcy odkryli, że ta niedoceniana witamina odgrywa również kluczową rolę w przeprogramowaniu komórkowym i regeneracji tkanek w celu ich leczenia i zwalczania chorób przewlekłych.

Olimp Labs

Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.

Witamina B12 jest ważniejsza niż dotąd się wydawało.

Naukowcy z IRB Barcelona odkryli ten nowy zestaw biologicznych możliwości, obserwując to, że proces przeprogramowania komórkowego u myszy wymaga ogromnej ilości witaminy B12.

Następnie zespół naukowców potwierdził swoje ustalenia na innym modelu „mysim", tym razem na zwierzętach z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, czyli przewlekłą chorobą zapalną jelit wywołaną wadliwą odpowiedzią immunologiczną prowadzącą do uszkodzenia błony śluzowej jelita grubego. U myszy, którym podano suplementy witaminy B12, zaobserwowano, że komórki jelitowe przechodzą proces podobny do przeprogramowania komórkowego, gdy zaczęły naprawiać wyściółkę żołądka.

Sugeruje to również, że witamina B12 może pomóc pacjentom z nawrotami choroby spowodowanymi chorobą jelit.

Te odkrycia są obiecujące dla medycyny regeneracyjnej, mogąc przynieść korzyści pacjentom poprzez właściwe odżywianie.

Naukowcy skupili się na przeprogramowaniu komórkowym, czyli procesie, w którym komórki tracą swoją specyficzną tożsamość i nabywają „pluripotencję łodygi embrionalnej”[ to nieco skomplikowane sformułowanie]. Zasadniczo oznacza to, że komórki te można zachęcać do rozwinięcia się w komórki określonego rodzaju, w zależności od zaangażowanych czynników transkrypcyjnych.

Zanim jednak zostanie im przypisana nowa tożsamość, istnieje stan pośredni, który jest szczególnie interesujący dla naukowców, ponieważ to w tym momencie komórki uzyskują plastyczność i wszechstronność, co czyni je idealnymi kandydatami w terapiach naprawy narządów, wzrostu tkanek i innych rodzaje medycyny regeneracyjnej.

Jak ten maleńki mikroelement jak witamina B12 może pasować do tego złożonego świata komórkowych zmian?

Aby zapewnić komórkom taką plastyczność, potrzeba dużej ilości witaminy B12, która ułatwia metaboliczny proces metylacji. W szczególności DNA komórek pełniących rolę „mózgów” odpowiedzialnych za przeprogramowanie lub naprawę tkanek wymaga dużej ilości metylacji, a co za tym idzie, dostarczenia witaminy B12.

Naukowcy odkryli, że dodatek witaminy B12 znacznie przyspieszył ten proces, powodując naprawę uszkodzonej tkanki.

Teoretycznie wystarczy więc suplementacja witaminą B12, która skoryguje tę nierównowagę, co skutkuje zwiększoną wiernością funkcji genów i ogólną poprawą wydajności przeprogramowania.

Współpraca między z naukowcami z Uniwersytetu w Barcelonie i Kliniki Szpitalnej w Barcelonie, doprowadziła tez do odkrycia, że to właśnie witamina B12 wpływa na zmniejszenie stanu zapalnego.

Odkryli, że wysoki poziom witaminy B12 miał odwrotny wpływ na poziom markerów stanu zapalnego IL-6 i CRP w krwiobiegu. U starszych myszy zaobserwowali, że witamina B12 bezpośrednio zmniejsza te markery, co z kolei hamuje reakcje zapalne w organizmie.

Obydwa badania otwierają drzwi do dalszych badań, czy witamina B12 jest podstawą w walce z chorobami przewlekłymi i problemami zdrowotnymi związanymi z wiekiem. Może być istotna np. jeśli chodzi o zapobieganie rakowi jelita grubego.

Ile witaminy B12 i dla kogo?

Witamina B12 jest mikroelementem, który ma swoją rolę w procesie wytwarzania kwasów nukleinowych. Witamina B12 usprawnia i reguluje działanie metabolizmu, pomaga budować komórki nerwowe i krwinki, a także jest odpowiedzialna za zdrowie mózgu i właściwe działanie układu odpornościowego.

Kobalaminę można pozyskać wyłącznie z diety (z wyjątkiem witaminy D). Jednak wystarczy niewielka ilość i już pomaga na wiele banalnych problemów.

Zalecane dzienne spożycie dla mężczyzn i kobiet w wieku 14 lat i starszych wynosi 2,5 µg i nieco więcej dla kobiet w ciąży - 2,6 µg i kobiet karmiących piersią - 2,8 µg. Niedobór witaminy B12 może być przyczyną poronień i wad rozwojowych płodu.

Ocenia się, że przeciętny człowiek zdrowo odżywający się (także mięsem) przyjmuje dziennie około 15 µg kobalaminy. Niestety większość jest wydalana. Zaleca się suplementowanie witaminy B12 osobom powyżej 50 roku życia i to nawet jeśli nie stosują diety roślinnej. Wynika to z występowania w tej grupie wiekowej zaburzeń pracy żołądka i jelit. Ogólnie witaminy z grupy B należy zażywać podobnie jak witaminę D - przed południem, bo wtedy zapewnią wówczas energię na cały dzień. Witamina B12 wcale nie musi być zażywana podczas posiłku. Za bezpieczną dawkę uznano dawkę 5000 µg witaminy B12.

Niewielkie niedobory mogą się objawiać jako chroniczne zmęczenie, pieczenie języka, osłabienie pamięci, utrudnienia w chodzeniu i ogólne wahania nastroju. Duży niedobór może skutkować nieodwracalnym uszkodzeniem mózgu i pozostałych części układu nerwowego - ta witamina to także wpływ pośredni na stan nerwów. Twierdzi się, że może odgrywać rolę etiologiczną w objawach klinicznych, takich jak depresja, lęk czy psychoza. Zdarza się także, że niedobór B12 (razem z żelazem) objawia się jako anemia. Co ciekawe, niedobór witaminy B12 powoduje automatyczny niedobór tiaminy, czyli witaminy B1, więc dobrze jest suplementować jednocześnie całą gamę witamin B.

Witamina B12 potrafi pomóc w zupełnie nieoczywistych problemach, np. łagodzi ból oczu, a czasami nawet zwiększa płodność, jeśli ktoś wpędził się w nierozpoznaną anemię. Wiele osób nie wie, że ma obniżony poziom witaminy B12 (prywatnie koszt badania to maks. 30 zł). Obniżony poziom witaminy B12 świadczy o tym, że trzeba wykonać morfologię i pójść do lekarza. Jeśli zaś w morfologii będą obniżone erytrocyty i podwyższone MCV, to konieczne jest oznaczenie poziomu witaminy B12 i ewentualna suplementacja.

Witamina B12 jest ogólnie wchłaniana poprzez spożywanie ryb (najwięcej jest jej w makreli), wątróbki (wołowa, cielęca - przynajmniej raz w tygodniu), czerwonego mięsa, jaj (żółtko), drobiu i produktów mlecznych, takich jak mleko, jogurt oraz ser żółty. Jednak wszystkie niezbędne ilości można znaleźć również w wzbogaconych płatkach śniadaniowych, mlekach roślinnych i zamiennikach mięsa, a także drożdżach odżywczych, produktach z ekstraktów drożdżowych i grzybach shiitake. Odpowiednio przygotowane drożdże spożywcze powinno się spożywać raz na tydzień.

Banany to jeden z najlepszych owoców bogatych w witaminę B12.

Według badań witamina B12 znajduje się również w pieczarkach, boczniakach oraz niektórych owocach morza, np. w małżach nawet do 144 µg. Jest też w japońskiej, sfermentowanej czarnej herbacie (Batabata-cha). Niestety witaminy B12 nie ma w glonach. Dlatego wegetarianie, a zwłaszcza weganie powinni koniecznie uzupełniać B12, ponieważ nie mają możliwości dostarczenia jej wraz z pokarmem (szczególnie przez brak mięsa). W zrównoważonej diecie wegańskiej i wegetariańskiej witamina B12 jest jedyną, którą należy uzupełniać sztucznie jako suplement!

Wszystkie diety ograniczające produkty pochodzenia zwierzęcego, a także chorzy na celiakię i skazę białkową oraz inne osoby stosujące diety eliminacyjne powinny uzupełniać stan kobalaminy w organizmie. Wiele starszych osób nie ma wystarczającej ilości kwasu solnego w żołądku, by wchłonąć witaminę B12 i żelazo - stąd bierze się anemia. Czasami konieczne są zastrzyki witaminy B12, ale pod kontrolą lekarza. Za to nadmiar jest usuwany z organizmu wraz z moczem. Witaminy B12 lepiej nie zażywać razem z witaminą C.

Najlepszą formą witaminy B12 jest metylokobalamina, bo jest to aktywna forma tej witaminy. Jako jedyna ma zdolność przechodzenia z udziałem specjalnych białek przez barierę krew – mózg. Ma możliwość poprawienia funkcjonowania układu nerwowego. Trzeba też wiedzieć, że witamina B12 jest zazwyczaj wchłaniana w końcowym odcinku jelita krętego.

Najbardziej rozpowszechnioną chorobą związaną z niskim poziomem witaminy B12 jest niedokrwistość z niedoboru witaminy B12, spowodowana małą liczbą czerwonych krwinek, objawiającą się osłabieniem mięśni, nudnościami, zmęczeniem i przyspieszeniem akcji serca. Niektóre leki, zaburzenia genetyczne i choroby mogą również hamować wchłanianie witaminy B12. Niestety Ci, którzy piją dużo alkoholu nie tylko uszkadzają wątrobę, ale jeszcze bardziej tracą zasoby witaminy B12 i innych witamin. Ogólnie co obniża poziom witaminy B12 we krwi? Szczególnie wszelkie używki, np. alkohol, nadmiar kawy (powyżej dwóch kubków), ale także tabletki antykoncepcyjne i antybiotyki. Nadużywanie antybiotyków poprzez wyczerpanie mikroflory antybiotykami o szerokim spektrum działania głęboko ogranicza tzw. przeprogramowanie czy też naprawę tkanek. Problem ten może zostać częściowo uratowany m.in. przez suplementację witaminą B12.

I pomyśleć, że w 1934 r. dwaj lekarze z Harvardu - George R. Minot i William Parry Murphy otrzymali nagrodę Nobla z medycyny za odkrycie własności leczniczych witaminy B12. A „ćwiczyli" temat na... wątróbce!

Inna sprawa, że wegetarianie i weganie ryzykują brak witaminy B12 w diecie, a w konsekwencji anemię lub niedokrwistość.

Badanie opublikowano w czasopiśmie Nature Metabolism.

Można poczytać o witaminie B12 na Wikipedii.

Źródło: nature.com irbbarcelona.org newatlas.com

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy.