BLOG: Kanały FAST - jaki w tym sens?

dodano: 2024-01-14 10:33 | aktualizacja: 2025-01-15 13:04
autor: Anita Kaźmierska | źródło: satkurier.pl

Kanały FAST - czym są, do kogo są kierowane, co oferują, jak je oglądać, gdzie są dostępne? Ile w Polsce jest kanałów FAST? Jakie to są kanały? Jakie wyzwania stoją przed twórcami FAST? Czy FAST to rzeczywiście „telewizja nowej generacji”?

FAST czy chwast?

FAST to skrót od Free Advertising-supported Streaming Television. Mianem tym określa się kanały przypominające te znane z tradycyjnej telewizji, ale stworzone z myślą o streamingu i dostępne wyłącznie online, za darmo, ale z reklamami. Darmowe kanały? Brzmi to wyśmienicie, ale tylko brzmi, bo w praktyce na kanałach FAST na ogół emitowane są powtórki powtórek poprzetykane reklamami. Cóż, nie można wymagać od nadawców czy innych podmiotów, by udostępniali za darmo treści premium, które mogą zmonetyzować w inny sposób, z większą korzyścią dla siebie.

Idea kanałów FAST przywędrowała do nas z Ameryki, gdzie według danych 3Vision i ScreenLovers, kanałów FAST jest już ponad 1,5 tys. w porównaniu z zaledwie 50 polskimi kanałami FAST. Grupą docelową mieliby być widzowie zmęczeni SVOD, czyli związanymi z tym ciągłymi opłatami oraz koniecznością poszukiwania i wyboru treści do oglądania.
 
Kiedy na temat kanałów FAST czytam w internecie artykuły albo słucham wypowiedzi osób związanych z branżą streamingową lub reklamową, nie mogę oprzeć się wrażeniu, że to zwykłe pompowanie balonu. Zresztą trudno, aby twórcy kanałów FAST lub dostawcy platform technologicznych dla FAST krytykowali rezultaty swojej pracy, tym bardziej, że nikt z zewnątrz nie prowadzi pomiarów oglądalności kanałów FAST. Ostrożnie wypowiadają się również przedstawiciele dużych grup medialnych, jakby z pozycji obserwatorów. Jednak od krytyki polskich kanałów FAST nie stronią sami widzowie, co można zauważyć pod artykułami i na branżowych forach. Padają tam naprawdę ostre słowa, stanowiące wyraz braku poparcia dla takich inicjatyw. Najłagodniejsze z nich to: „kanałowy śmietnik”, „bzdetne gnioty”, „dno telewizji”, „upadek telewizji”, „zapchajdziury”, „knoty”, „paździerz”, „flaki z olejem”, „odgrzewane kotlety”, „Śmietnik TV”, „dno dna”, „chwast”, a mocniejsze to „chłam” czy wulgarne określenia ekskrementów.

Zatem dlaczego duże firmy medialne w Polsce decydują się na uruchamianie FAST-ów? Odpowiedź jest prosta: bo praktycznie nic ich to nie kosztuje. Jeśli dana firma posiada już zaplecze streamingowe (tzn. posiada player z obsługą bloków reklamowych zintegrowany z adserwerem oraz ma umowy z dostawcami CDN) - innymi słowy posiada platformę streamingową, a także posiada bogatą bibliotekę własnych treści, własne biuro reklamy, własne media, w których może kanały FAST dodatkowo promować, to nic nie stoi na przeszkodzie, by takich kanałów FAST uruchomić bądź ile, ale jaki jest w tym sens?

Bez ogródek o FAST-ach mówi - jako jeden z niewielu menedżerów - Michał Brański, wiceprezes Wirtualnej Polski Holding i prezes Audioteki: - Nadawcy zapalili się przez chwilę do idei FAST-ów, sam pozostaję sceptykiem. Zapętlone playlisty wydają mi się nudne i życzeniowe. Ta idea przychodów nie zbuduje (wirtualnemedia.pl). Za słowami poszły czyny: 1 stycznia 2025 r. telewizja online Pilot WP usunęła 3 z 6 oferowanych kanałów FAST, czyli aż połowę. Co ciekawe, jeden z pierwszych kanałów FAST - Karuzela Śmiechu, udało się WP przekuć w kanał telewizji tradycyjnej - Kabaret TV. Podobne plany WP miał również wobec Patronite Podróże, który zaistnieć miał jako Patronite Travel, ale ostatecznie oba te projekty zostały porzucone.

Konkurencyjny TVN Warner Bros. Discovery ogłosił pół roku temu, przy okazji wejścia do Polski platformy Max, że będzie migrował Playera w kierunku serwisu zupełnie bezpłatnego, opartego o treści AVOD i kanały FAST. Jednak dość szybko zmienił strategię i po kilku miesiącach od usunięcia z oferty płatnych pakietów Kanały TV i ​​​Eurosport Extra, TVN WBD przywrócił w ofercie Playera możliwość wykupienia dostępu do własnych kanałów TV, w tym Eurosport 1 i 2 oraz streamów z transmisjami sportowymi na żywo (pakiet Live TV). Bez zmian można też zasubskrybować podstawowy pakiet Player, pakiet dodatkowy Eleven Sports, a nawet wykupić pakiet CANAL+ Super Sport z Ligą Mistrzów UEFA. Mimo odwrotu od strategii przekształcenia Playera w serwis wyłącznie AVOD+FAST, w ofercie tej platformy nadal można znaleźć 20 kanałów FAST, które TVN WBD dość fantazyjnie nazywa „kanałami nowej generacji”.

Czy połączenie de facto najgorszych cech telewizji i streamingu wypada nazywać „nową generacją”? Bo FAST ni to telewizja, ni to VOD. Ani za bardzo nie trafia do młodych, którzy wolą sami decydować, co i kiedy oglądają na dużym ekranie (lub scrollować filmiki na TikToku), ani do starszych, którzy są na bakier ze streamingami. A czym FAST różni się od youtube'owych playlist „wynalezionych wieki temu”? Gdzie tu nowość?

Tylko 29% osób, które wzięły udział w ankiecie dotyczącej kanałów FAST na forum.satkurier.pl, wskazuje, że ogląda kanały FAST (tylko 8% tych widzów ogląda kanały FAST niemal codziennie, a 92% kilka razy w miesiącu). Ponad 63% ankietowanych deklaruje, że nie ogląda kanałów FAST, a ponad 7% nie wie, co to są kanały FAST. Wśród osób, które deklarują, że oglądają kanały FAST: 83% to widzowie m.in. kanałów FAST TVN w Playerze, a 17% to osoby, które oglądają wyłącznie inne kanały FAST niż te TVN-u. Natomiast wśród osób, które w ogóle nie oglądają FAST-ów, 69% wskazuje jako powód, że „nie ma tam dla mnie nic interesującego”, a 31% wskazuje obecność reklam. I trzeba tu dodać, że użytkownicy forum.satkurier.pl nie stanowią próby reprezentatywnej, chociażby z tego względu, że są to wyłącznie internauci, do tego zainteresowani tematyką telewizji i streamingu, czyli odsetek oglądających FAST-y wśród ogółu społeczeństwa teoretycznie powinien być jeszcze mniejszy niż wśród użytkowników forum.satkurier.pl.

FAST to: reklamy, playlista zamiast przemyślanej ramówki, brak elastyczności, treści zdecydowanie non-premium. Chęć po stronie nadawcy uzyskania łatwego i szybkiego zarobku, przy niewielkim wysiłku, przy minimalnych lub zerowych kosztach. Chyba jedyną zaletą kanałów FAST jest to, że są dostępne za darmo, ale w dobie ogólnodostępnej, bezpłatnej telewizji DVB-T2, stosunkowo tanich abonamentów i subskrypcji z naprawdę ciekawymi treściami oraz w obliczu przywiązania polskich widzów do tradycyjnej telewizji (84,4% dla telewizji kontra zaledwie 9,1% dla streamingu) idea FAST-ów wydaje się nie mieć w Polsce racji bytu.

A może FAST to nie żaden skrót, a tłumaczenie z angielskiego? Coś w stylu „wyłączysz szybciej niż włączyłeś”? ;)

To mogłaby być świetna puenta tego artykułu, ale może to nie w samej idei FAST-ów jest problem? Co może stanowić przyczynę słabego przyjęcia FAST-ów w Polsce?

Jednym z czynników może być niska świadomość na temat istnienia kanałów FAST, innym: bardziej skomplikowany dostęp do FAST-ów niż do TV, jeszcze innym: wybór treści, jakie tam trafiają. Przykładowo, jeśli są to powtórki programów TV i seriali znanych z bezpłatnej telewizji, które można też oglądać w tanich pakietach SVOD i to „na własnych zasadach”, to zainteresowanie może nie być zbyt duże. Jakie treści mogą mieć w Polsce potencjał w FAST?

Rodzicom, aby na chwilę zająć swoje dzieci podczas gotowania czy sprzątania, zdarza się włączać playlisty z YouTube'a. Takim zastępstwem mogłyby być kanały FAST z treściami dla dzieci, choć tu pułapką są reklamy, które musiałyby być dostosowane do wieku i których raczej nie powinno być zbyt wiele. Teoretycznie jako FAST-y sprawdzić mogłyby się również tematyczne kanały muzyczne, coś na wzór playlist w Spotify czy Tidalu, ale tak naprawdę byłoby to bezsensownym powielaniem YouTube'a, który i tak zawsze będzie miał więcej, szybciej i lepiej, z rekomendacjami, itp. Poza tym brak czynnika ludzkiego przy układaniu playlist z góry stawiałby FAST na przegranej pozycji w stosunku do telewizji muzycznych. Ciekawym pomysłem na kanały FAST mogłyby być jakieś archiwalne materiały, bardzo rzadko emitowane dziś w TV, a przywołujące nostalgię.

A co ze sportem? Czy kanały FAST z treściami sportowymi miałyby w Polsce szansę na osiągnięcie sukcesu? Oczywiście transmisje na żywo raczej nie wchodzą w grę, choć zdarza się, że mecze niszowych lig można oglądać za darmo na YouTubie, więc teoretycznie jakaś luka do wypełnienia istnieje. Może jakimś pomysłem byłby kanał FAST klubu piłkarskiego, z archiwalnymi meczami, konferencjami, wywiadami, materiałami zza kulis, itp.? Np. w Rakuten TV dostępny jest kanał FAST TOP Barça dla fanów FC Barcelony (również dla polskiego widza, choć nadawany w języku angielskim).

Jak zauważa dziennikarz sportowy Sebastian Muraszewski, kanały FAST nie są miejscem dla treści sportowych z najwyższej półki, ale mogą być idealnym narzędziem do zainteresowania przyszłych kibiców danymi rozgrywkami: - Szczególnie dobrze zrozumiały to amerykańskie ligi. NFL, MLB, NBA i NHL oferują specjalnie dostosowane pod platformy FAST kanały, podobnie jak dominująca w świecie golfa PGA. Znajdziemy tam skróty meczowe, powtórki całych zawodów z kilkudniowym opóźnieniem, najbardziej pamiętne wydarzenia z jeszcze dalszej przeszłości i programy publicystyczne. Nic, co byłoby w pełni zadowalające dla zagorzałego fana, ale podobnie jak reszta kanałów FAST, może mu posłużyć jako tło do wykonywania innych czynności. Tego mniej zaangażowanego skłoni ciekawość bądź chęć sprawdzenia, co ostatnio wydarzyło się w sporcie.

O ile kanały FAST ze sportem to raczej melodia przyszłości w Polsce, o tyle na Zachodzie takie projekty są z powodzeniem realizowane. - Platforma Roku wydała 30 mln dol. na 3-letnią umowę z MLB na pokazanie na wyłączność 18 niedzielnych spotkań na sezon. Owszem, wcześniej porozumiała się z NBA na podobne przedsięwzięcie, ale na antenie darmowej stacji pojawiły się transmisje z satelickiej ligi G-League, a nie mecze z udziałem najlepszych koszykarzy świata. Raport organizacji Amagi zajmującej się kanałami FAST wskazuje, że w ostatnim roku liczba bezpośrednich transmisji pokazywanych w ten sposób zwiększyła się o 65% - dodaje Sebastian Muraszewski.

Jak widać na amerykańskim przykładzie, FAST może stanowić świetny kanał promocji dla niszowych sportów i lig, w tym kobiecej piłki nożnej. - DAZN utworzył kanał FAST poświęcony wyłącznie tej dyscyplinie sportu, gdzie pokazuje mecze Ligi Mistrzyń i różnych lig krajowych. Podobną rolę pełni funkcjonująca za oceanem Women's Sports Networks, która nie ogranicza się wyłącznie do piłki nożnej, ale swoją ofertą zahacza nawet o mecze siatkówki czy koszykówki. Nie mówiąc już o kanałach FAST od DAZN poświęconym sportom walki - wymienia Sebastian Muraszewski. - Zgodnie z oczekiwaniami najczęściej korzystają z nich najmłodsi widzowie, czyli ci, którzy w najmniejszym stopniu interesują się sportem. Wygląda na to, że w erze niezwykłego rozdrobnienia w kwestii oglądanych materiałów wideo kanały FAST sprawią, że danym sportem będzie można się zainteresować przez kompletny przypadek. Jak za lat niemal całkowitej wyłączności linearnej telewizji.

Wracając do kwestii, co może stanowić przyczynę słabego rozwoju FAST-ów w Polsce, może to być też niewystarczające zainteresowanie po stronie reklamodawców. O ile oglądalność telewizji jest monitorowana przez niezależny podmiot, o tyle w przypadku streamingu są to dane dostarczane przez samego dostawcę usługi streamingowej (niezależne badania streamingu nadal znajdują się w powijakach). Potem wychodzą takie PR-owe kwiatki, jak np. przy okazji El Clásico: „przyciągnął przed ekrany blisko 950 000 widzów w CANAL+ Premium, CANAL+ Sport, CANAL+ 4K i serwisie streamingowym CANAL+ online”, co może wprowadzać w błąd, bo powszechnie przyjętym standardem jest podawanie średniej oglądalności minutowej (AMR), a nie zasięgu (RCH) będącego liczbą osób, które oglądały dany program chociaż przez minutę. W treści komunikatu można jednak przeczytać więcej: „średnio każdą minutę meczu oglądało na żywo blisko 500 000 widzów”, czyli odejmując od 500 tys. podanych przez CANAL+ liczbę 436 tys. widzów na kanałach linearnych CANAL+, podaną przez Nielsena, otrzymamy 64 tys. widzów El Clásico w CANAL+ online, ale to nadal są dane dostarczone przez CANAL+, a nie przez niezależny podmiot.

Podsumowując, największymi wyzwaniami dla twórców FAST w Polsce są: niska świadomość na temat istnienia kanałów FAST wśród potencjalnych widzów, niechęć ze strony reklamodawców z uwagi na brak niezależnych pomiarów oglądalności oraz niechęć ze strony twórców treści spowodowana słabą monetyzacją. Skutkuje to kanałami FAST z powtórkami powtórek, które nie są w stanie zatrzymać widza na dłużej. Czy to się zmieni, czy też FAST skończy jak telewizja 3D? Poniżej lista kanałów FAST dostępnych w Polsce na popularnych platformach VOD (dużą część stanowią kanały dostępne w języku angielskim).

Kanały FAST dostępne w Polsce:

Player (20 kanałów):

• TVN Czas na Ślub
• TVN Kryminalnie
• TVN Kulinarne Podróże
• TVN Kultowe Seriale
• TVN Milionerzy
• TVN Momenty Prawdy
• TVN Moto
• TVN Patrol
• TVN Pora na Show
• TVN Prawo i Życie
• TVN Rajska Miłość
• TVN Rewolucje w Kuchni
• TVN Seriale o Kobietach
• TVN Szkoła Życia
• TVN Szpitalne Historie
• TVN Talk Show
• TVN Telenowele
• TVN Usterka
• TVN W Domu
• TVN Życie jak w Bajce

Pilot WP (3 kanały):

• Didaskalia TV
• Glina TV
• Karuzela Śmiechu

Mediateka (3 kanały):

• Murator TV
• Poradnik Zdrowie TV
• Super Express TV

Rakuten TV (72 kanały*):

• Africanews English
• AFV Family
• American Crime Channel
• Baby Shark TV
• Bigtime
• Bloomberg Originals
• Bloomberg Television
• BuzzFeed Unsolved
• Car City Adventures
• CGTN
• CGTN Documentary
• Clubbing TV
• Cops
• DAZN Combat
• DAZN Womens Football
• Dr. G: Medical Examiner
• Euronews English
• Failarmy
• Fashion TV
• FIFA+
• France 24 FAST English
• Fuel TV
• Glory WPT
• Grjngo
• GustoTV
• Hard Knocks
• Jail
• Lonestar
• MavTV International
• Moconomy
• Monster Jam
• Motorsport.tv
• MotorVision
• NewsWorld
• Now 70s
• Now 80s
• Now Rock
• People Are Awsome
• PFL
• Power Nation
• Qello Concerts by Stingray
• Qwest TV
• Red Bull TV
• Red Carpet TV International
• Rekuten Viki
• Reuters
• Revry
• Revry News
• Royalworld
• Shades of Black
• Stingray Greatest Hits
• Stingray Hit List
• Stingray NaturEscape
• Stingray Remember the '80s
• Strongman Champions League
• Tastemade
• The Design Network
• The Guardian
• The Pet Collective
• TNA Wrestling
• TOP Barça
• Top Million Dollar Agent
• Top Movies
• TravelXP
• Viasat Explore Classic
• Weather Spy
• WOF - World od Freesports
• WPT
• World Billiards TV
• Z Nation
• ZeeOne

Sweet.tv (19 kanałów):

• Da Vinci: Odkrywaj Świat
• Da Vinci: Operacja Auć
• Da Vinci: Zabawna Nauka
• Gwiazdy kina
• Historia mody
• Historia polityczna
• Koncerty LivePop
• Legendy opery
• London Muzyka na Żywo
• Mapy przestępstw
• Men With The Pot
• Mity i potwory
• Monarchie i dynastie
• Osobowości świata
• Podróże i Przygody
• Postacie historyczne
• Poszukiwanie zaginionej sztuki
• Rezydenci i przywódcy
• Video killed the radio stars

CDA TV (1 kanał):

• Kapitan Bomba TV

Megogo (8 kanałów):

• Co obejrzeć?
• For Kids
• For Kids 2
• DIY
• Towary z AliExpress
• Mimi Lofi Chill
• Dowód rzeczowy
• Ukrlit

Stan na 14.01.2024 r.
*Część z kanałów dostępnych w Rakuten TV, np. Trace Urban czy TravelXP to kanały znane już z tradycyjnej telewizji, więc nie są to prawdziwe kanały FAST.

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy.

FAST

• Multiliga vs „Multiliga”
• Czym żyli czytelnicy satkurier.pl w 2024 roku?
• Epoka kanałów niegwarantowanych
• Sport na żywo wyzwaniem dla platform streamingowych
• Kibice żużla zapłacą więcej

Więcej z kategorii Anita Kaźmierska

HOLLEX.PL - Twój sklep internetowy