reklama
reklama
SAT Kurier logowanie X
  • Zaloguj
ODBLOKUJ-REKLAMY.jpg

Kazachstan przejmuje rosyjską część kosmodromu Bajkonur

dodano: 2023-03-15 11:11
autor: Jerzy Kruczek | źródło: KZ24/RFERL

Start Bajkonur Oneweb Sojuz 2021 360px.jpg Już 7 marca Kazachstan zaczął przejmować kontrolę nad częścią rosyjskich aktywówi w kosmodromie Bajkonur, poinformowały o tym lokalne media KZ24, powołując się na krajowe służby komornicze. Władze Kazachstanu zajęły majątek głównego operatora wydzielonej rosyjskiej części portu kosmicznego na Bajkonurze, który działa jako Centrum Operacji Naziemnej Infrastruktury Kosmicznej (CENKI), będące filią rosyjskiej agencji kosmicznej Roskosmos. Działania Kazachstanu mogą być uznane przez Rosję jako wrogie. Zajęcie nie dotyczy mienia całego kompleksu Bajkonur, a jedynie Centrum Operacji Naziemnej Infrastruktury Kosmicznej. Prowadzone są negocjacje w celu rozwiązania sytuacji.

Bajkonur_kosmodrom_760px.jpg


Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.
Kazachstan przejmuje Bajkonur
Służba komornicza Kazachstanu zabroniła rosyjskiemu Centrum Infrastruktury Kosmicznej wywozu jakikolwiek aktywów i mienia poza granice Kazachstanu. Nakazano też szefowi CENKI pozostanie w Kazachstanie.

Według mediów decyzja została podjęta w związku z długiem rosyjskiej spółki państwowej w wysokości 13,5 mld tenges (29,7 mln dol.) wobec kazachsko-rosyjskiego joint venture Baiterek za prace związane z oszacowaniem szkód ekologicznych spowodowanych przez rakiety Sojuz 5.

Jak dowiedziała się redakcja Informburo.kz, pozew między JV Baiterek a CENKI (Centrum Operacji Naziemnej Infrastruktury Kosmicznej) jest związany z niespełnieniem warunków umowy na opracowanie projektu Kompleks Baiterek, który rosyjska firma otrzymała od joint venture. W ramach kontraktu spółka zależna Roskosmosu miała w szczególności przeprowadzić ocenę oddziaływania na środowisko. Ponieważ dostawca nie wykonał tej części prac, Baiterek JV wystąpił do sądu z żądaniem zwrotu rzeczywistych kosztów od Centrum Eksploatacji Naziemnej Infrastruktury Kosmicznej.

Sąd Międzynarodowego Centrum Finansowego w Astanie uwzględnił odpowiednie roszczenie jeszcze w listopadzie 2022 roku, Centrum Eksploatacji Naziemnej Infrastruktury Kosmicznej otrzymało w styczniu 2023 roku zawiadomienie o wszczęciu postępowania egzekucyjnego. Ponieważ rosyjskie przedsiębiorstwo oczywiście nie zapłaciło w wysokości kary dobrowolnie, w ramach postępowania egzekucyjnego, został zatrzymany jej majątek w Kazachstanie.

Baiterek powstał w 2005 roku, aby zapewnić stopniowe przechodzenie startów na rakiety bezpieczne ekologicznie przy jednoczesnym zaniechaniu startów rakiet Proton, które wykorzystują wysoce toksyczne paliwo heptylowe. Mimo, że są to bardzo bezpieczne podczas startu rakiety, to ewentualny upadek Protona na teren Kazachstanu mocno skaża teren, a to już się zdarzało. Rosja płaciła wtedy setki milionów dolarów za usunięcie skażeń.

Dyplomatyczne przepychanki?
Decyzja Kazachstanu o skonfiskowaniu własności firmy kosmicznej nastąpiła kilka dni po tym, jak szef rosyjskiej agencji kosmicznej Roskosmos, Jurij Borysow, publicznie skrytykował ministra komunikacji Kazachstanu Baghdata Musina za decyzję jego zespołu o przełożeniu budowy nowego miejsca startu rakiet na Bajkonurze.

Koniec współpracy w kosmosie między Rosją i Kazachstanem?
Działania Kazachstanu na terenie wydzielonej rosyjskiej części Bajkonuru mogą być uznane przez Rosję jako wrogie. Być może to będzie koniec szerszej współpracy Kazachstanu i Rosji w kosmosie. Rosja ma alternatywny kosmodrom Wostocznyj, na dalekowschodnim regionie Amurskim. Jednak tam kosmodrom nie jest jeszcze ukończony i jest daleko od europejskiej części Rosji. Jest jeszcze kosmodrom Plesieck, ale jest on niekorzystnie umieszczony na północ od Moskwy, co nie daje pewnych możliwości wynoszenia cięższych ładunków.

Stosunki między samym Kazachstanem są ostatnio napięte.
Teren kosmodromu Bajkonur [obok miasta o tej samej nazwie] to ogromny obszar o średnicy około 90 km, znajdujący się w granicach Kazachstanu i dzierżawiony przez Rosję (za około 110 mln dol. rocznie). Pierwotnie został zbudowany dla rosyjskiego programu Sputnik, a następnie był także domem dla głównych rosyjskich silosów międzykontynentalnych rakiet balistycznych. Jurij Gagarin, pierwszy na świecie człowiek w kosmosie, mieszkał na Bajkonurze przed swoim pierwszym startem 12 kwietnia 1961 r w skromnej chatce (obecnie zachowanej jako muzeum Gagarina). Rosjanie nadal traktują Bajkonur jak swój teren, a Kazachstan uważa, że tylko dzierżawi teren - pokazuje swoją niezależność i jest wymagający w stosunku do rosyjskich firm i innych podmiotów.

Jeszcze nie tak dawno Roskosmos prężnie działał na kosmodromie Bajkonur.
Między innymi z Bajkonuru wystrzelono satelity dla OneWeb. Jednak po ataku Rosji na Ukrainę skonfiskowano jedną partię satelitów OneWeb, a starty rakiet Proton w praktyce ustały, bo zachodnie firmy i operatorzy zrezygnowały z rosyjskich usług kosmicznych. ILS (International Launch Services) - spółka Rosjan i Arianespace zarabiała wynosząc dziesiątki ładunków rosyjskimi rakietami. Wydaje się, że to koniec wykorzystywania rosyjskich rakiet dla wynoszenia zachodnich satelitów, bo nikt nie ubezpieczy ładunku, a fakt konfiskaty satelitów OneWeb już całkiem odstraszył. Zresztą amerykańskie rakiety zaczęły się szybko rozwijać - to SpaceX przejął wynoszenie satelitów OneWeb. Rakiety wielokrotnego startu, odzyskiwanie 1. stopnia, nowe technologie, kilka kosmodromów na własnym terenie - Rosjanie w pewnym sensie zostali z tyłu. W tej chwili to Chińczycy szybciej rozwijają swoje programy kosmiczne i rakiety.

Rosjanie sami sobie podłożyli nogę w kosmosie i odwrócić ten trend będzie bardzo trudno, nawet jak pokojem zakończy się wojna przeciwko Ukrainie. Dobrze, że jeszcze chcą współpracować przy ISS, ale też już się odgrażali, że pogrążą Międzynarodową Stację Kosmiczną. To od Rosjan zależy podnoszenie orbity ISS przy pomocy rosyjskich statków Progress.

Źródło: rferl.org  akipress.com  aviationweek.com

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy.




Więcej z kategorii Operatorzy satelitarni


reklama
reklama
reklama
HOLLEX.PL - Twój sklep internetowy

Mini PC Homatics BOX R 4K

Homatics BOX R to najnowszy odtwarzacz multimedialny 4K firmy Homatics...

319 zł Więcej...

Odbiornik Octagon SF8008 Combo UHD 4K S2X

Octagon SF8008 Combo UHD 4K S2X - nowy odbiornik UHD...

499 zł Więcej...

Mini PC Homatics BOX R Lite 4K

Homatics BOX R Lite to najnowszy odtwarzacz multimedialny 4K firmy...

339 zł Więcej...