Masyw Śnieżnika - wędrówki granicznym grzbietem

dodano: 2022-01-01 11:54
autor: Anita Kaźmierska | źródło: podroze.satkurier.pl

Tym razem chciałabym wyruszyć z Wami na dwie wyprawy: na najwyższy szczyt Masywu Śnieżnika fragmentem wschodniego grzbietu granicznego oraz południowo-zachodnim grzbietem granicznym tegoż masywu z takimi szczytami, jak Mały Śnieżnik i Trójmorski Wierch. Masyw Śnieżnika (czes. Králický Sněžník, niem. Glatzer Schneegebirge) jest położony w Sudetach Wschodnich, po obu stronach polsko-czeskiej granicy, na południowy wschód od Kłodzka w województwie dolnośląskim. Pasmo to nie jest tak oblegane, jak pobliskie Góry Stołowe czy Karkonosze, co z pewnością ucieszy osoby potrzebujące chwili wyciszenia.

Masyw Śnieżnika - Rezerwat Przyrody Śnieżnik Kłodzki

Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.

Ziemia kłodzka i Dolny Śląsk - jedne z najpiękniejszych regionów w całej Polsce

Masyw Śnieżnika odwiedziłam w pierwsze dni lata podczas dwutygodniowych wakacji na ziemi kłodzkiej i Dolnym Śląsku - krainach historycznych niezwykłej urody, z zabytkowym Wrocławiem na czele. Dolnośląskie to także imponująca liczba zamków i pałaców, słynne uzdrowiska, majestatyczne Karkonosze, nakryte różnorodnymi formami skalnymi Góry Stołowe, kryjące mroczne tajemnice podziemia i fortyfikacje oraz wiele innych atrakcji.

Śnieżnicki Park Krajobrazowy

Śnieżnicki Park Krajobrazowy został utworzony w 1981 r. Jego powierzchnia wynosi 288 km², z otuliną na obszarze 149 km². Obejmuje cenny pod względem krajobrazowym i przyrodniczym rejon Sudetów Wschodnich. W jego skład wchodzą: Masyw Śnieżnika i Góry Złote. Do najbardziej znanych fragmentów Parku należą rezerwaty przyrody Śnieżnik Kłodzki i Wodospad Wilczki.

Tablica Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego na szczycie Śnieżnika

Masyw Śnieżnika bywa nazywany Strzechą Europy, ponieważ należące do niego pasmo Trójmorskiego Wierchu jest częścią zlewisk trzech mórz: Morza Czarnego (rzeka Morawa będąca dopływem Dunaju), Morza Bałtyckiego (Nysa Kłodzka wpadająca do Odry) i Morza Północnego (Orlica, której wody wpadają do Łaby).

Masyw Śnieżnika

Masyw Śnieżnika to najbardziej znane pasmo górskie w polskiej części Sudetów Wschodnich. Jego najwyższymi szczytami po naszej stronie są (wysokość nad poziomem morza):

Śnieżnik - 1426 m,
Mały Śnieżnik - 1326 m,
Goworek - 1319 m,
Średniak - 1210 m,
Czarna Góra - 1205 m,
Puchacz - 1190 m,
Stroma - 1167 m,
Trójmorski Wierch - 1145 m.

Nazwa Śnieżnika pochodzi od trwającego tam długo sezonu zimowego - pokrywa śnieżna utrzymuje się na szczycie nawet przez osiem miesięcy w roku. Jest on jedyną górą w całym masywie, która wyrasta ponad górną granicę lasu.

Wyprawa na Śnieżnik

Wybrane szlaki turystyczne na szczyt Śnieżnika (podkreślone te opisywane w niniejszym artykule):

z Międzygórza na północnym zachodzie (czerwony szlak) - ok. 6 km długości, ok. 730 m sumy podejść;
z Kletna na północy (żółty) - 6 km, 760 m;
z Kamienicy na północnym wschodzie (żółty i zielony) - 6,3 km, 740 m;
z Kamienicy na północnym wschodzie (niebieski) - 6,5 km, 780 m;
z Rozdroża pod Kamiennym Garbem na południowym zachodzie (niebiski) - 8 km, 650 m;
z przełęczy Puchaczówka na północy (czerwony) - 9,5 km, 740 m.

Swoją letnią wędrówkę rozpoczęłam z Kamienicy - malutkiej wsi położonej w dolinie rzeki o takiej samej nazwie, dopływu Morawki. Właśnie tą doliną biegnie żółty szlak turystyczny prowadzący aż do granicy polsko-czeskiej. Przewyższenie między Kamienicą a szczytem Śnieżnika wynosi około 700 m.

W Kamienicy, na skraju lasu znajduje się niewielki, bezpłatny parking z wiatą turystyczną. Od tego miejsca do pokonania jest 2,8 km trasy, zasadniczo w kierunku północnym, przy przewyższeniu wynoszącym ok. 230 m.

Żółty szlak mija zbiornik retencyjny, kilkukrotnie przecina nurt Kamienicy oraz krzyżuje się z dwoma ważnymi duktami leśnymi: Drogą pod Lejami i Drogą nad Lejami. Zwieńczeniem tego etapu jest Głęboka Jama (950 m n.p.m.), zwana też Siodłem Martena.

Niecałe 100 m dalej na północ żółty szlak dochodzi do szlaków niebieskiego i czerwonego po stronie czeskiej, również prowadzących na Śnieżnik, dla odmiany dużym trawersem.

Słupek graniczny w miejscu zwanym Głęboką Jamą. Widok na czeską stronę.

Z Głębokiej Jamy na szczyt Śnieżnika wiedzie - dokładnie po granicy polsko-czeskiej - szlak zielony o długości 3,2 km. W okolicach podszczytowych, za torfowiskiem Sadzonki, warto zboczyć na czeską stronę, by zobaczyć: Franciszkową Chatę, symboliczny grób Josefa Tejkla, niebanalną rzeźbę słonia i źródło rzeki Morawy.

Zielony szlak prowadzący polsko-czeską granicą. W oddali szczyt Śnieżnika.

Najpierw, na wysokości 1240 m n.p.m. znajduje się Franciska (chata HS), zwana Franciszkową Chatą - obiekt należący do Pogotowia Górskiego Republiki Czeskiej, z ogólnodostępną przybudówką pełniącą funkcję schronu.

Drogowskaz w pobliżu Franciszkowej Chaty

Josef Tejkl zmarł 4 kwietnia 2009 r. na zboczach Śnieżnika, w wieku 56 lat. Był to czeski pedagog, reżyser, scenograf i aktor teatralny, dramatopisarz, autor tekstów, a jednocześnie wielki miłośnik gór. W miejscu śmierci Josefa Tejkla, poród drzew stoi metalowy krzyż z fotografią przestawiającą tego artystę.

Krzyż postawiony w miejscu śmierci Josefa Tejkla

Schronisko księcia Liechtensteina i rzeźba słonia

Na południowo-wschodnim zboczu Śnieżnika, na wysokości 1375 m n.p.m. stało kiedyś Schronisko księcia Liechtensteina (Lichtenštejnova chata, Liechtenstein Schutzhaus), będące w stanie pomieścić nawet 70 osób.

Historia schroniska sięga 1908 r., kiedy to położono kamień węgielny pod jego budowę. Jednak z powodu trudności finansowych obiekt otwarto dopiero w 1912 r. Schronisko nazwano na cześć Jana II Dobrego, księcia Liechtensteinu, który ofiarował grunt i drewno na budowę.

Po wybuchu I wojny światowej w 1914 r. schronisko zostało zamknięte. Zaczęły się też wtedy kradzieże i stopniowa dewastacja. Obiekt ponownie otwarto w 1919 r.

Schronisko księcia Liechtensteina na przedwojennej widokówce

W 1932 r. członkowie niemieckiego stowarzyszenia artystycznego Jescher ustawili przed schroniskiem kamienną rzeźbę słonia, stanowiącą dziś dla Czechów symbol Śnieżnika.

W kolejnych latach, mimo iż Schronisko księcia Liechtensteina nadal służyło turystom, zarządcy często się zmieniali, a sam obiekt stawał się coraz bardziej zaniedbany. Pod koniec lat 60. schronisko zostało zamknięte z powodu złego stanu technicznego, a następnie zburzone w 1971 r. Po rozbiórce na miejscu pozostało gruzowisko, które dokładnie 50 lat czekało na swoją likwidację. Zobacz unikatowe fotografie przedstawiające wyburzanie schroniska.

Latem 2021 r. gruzowisko zostało usunięte (ok. 400 ton metalu, drewna, betonu, cegieł, szkła, eternitu i śmieci), z wykorzystaniem śmigłowca. W miejscu dawnego schroniska powstał niski murek i miejsce wypoczynku dla turystów, z tablicami informacyjnymi. Fotografia, którą zamieszam, jest więc jedną z ostatnich tego miejsca we wcześniejszym stanie.