Jak odbierać kanały z pozycji orbitalnej 4°W?

dodano: 2021-10-19 12:41 | aktualizacja: 2024-03-24 10:05
autor: Rafał Olchowik | źródło: SAT Kurier 7-8/2021

4°West jest najstarszą lokalizacją orbitalną izraelskiego operatora satelitarnego Spacecom. Satelity na niej stacjonujące zapewniają usługi nadawcze i szerokopasmowe o zasięgu europejskim, bliskowschodnim i afrykańskim oraz łączność między regionami. Obecnie jest z niej nadawanych kilkaset kanałów TV, a jej klientami od wielu lat są izraelska platforma satelitarna Yes oraz operatorzy i czołowi nadawcy z Ukrainy.

Spacecom

Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.

Kilka kanałów od regionalnych nadawców prywatnych. Największy z nich Perszyj Zachidnyj HD koncentruje się na szerokim gronie odbiorców, zwłaszcza we Lwowie i ogólnie zachodniej części Ukrainy. Ramówka jest uniwersalna – od informacji lokalnych i ogólnokrajowych, po programy kulturalne, muzyczne, dziecięce i filmy. Inne kanały to m.in. BlackSea TV (Krym), Doneczczina TV (Donieck, Ługańsk) czy Galiczina TV (obwód iwanofrankiwski). Znajdziemy w nich sporo lokalnej produkcji informacyjnej, publicystycznej, kulturalnej, podróżniczej, historycznej, lifestylowej, muzycznej i dziecięcej.

Z kanałów informacyjnych, relacjonujących najważniejsze wydarzenia na Ukrainie i na świecie to 4-kanał, 24-kanał czy Priamyj HD. Wiadomości biznesowe i fachowe analizy z różnych dziedzin gospodarki i biznesu prezentuje Perszyj Dilowyj. Miejski kanał Odesa Live koncentruje się wokół wydarzeń i problemów mieszkańców Odessy oraz obwodu odeskiego, ale i nie tylko. Ciekawostką są reportaże ukraińskich podróżników po świecie. Na szczególną uwagę zasługuje Che-Pe.Info. To unikalny kanał informacyjny o charakterze społecznym, poświęcony incydentom i wydarzeniom w kraju. Całodobowa ramówka składa się z doniesień o wypadkach, pożarach, wybuchach, przestępstwach, śledztwach, klęskach żywiołowych, itp. Treść obejmuje relacje z miejsc zdarzeń, programy analityczne, programy dedykowane zaginionym, a zwłaszcza dzieciom. Produkcją zajmuje się jeden z liderów relacji kryminalnych i nadzwyczajnych Magnolia-TV.

Inne kanały prywatnych nadawców to m.in. Wosmyj (8 kanal), stawiający na własną produkcję. Codzienna ramówka jest podzielona na kilka bloków. Rankiem stacja emituje programy śniadaniowe, w ciągu dnia inspirujące treści dla kobiet, a wieczorami treści informacyjne i biznesowe. W weekendy można obejrzeć też sport i filmy.

Dosyły z Rumunii, Węgier i Słowacji

Choć linearne kanały FTA pochodzą głównie z Ukrainy, to dla odmiany, według stanu na czerwiec/lipiec 2021 r., największą aktywność w przekazach wykazują Rumunia, Węgry i Słowacja. Dosyły są nadawane SCPC w standardzie DVB-S2 z kompresją MPEG-4 (4:2:0/4:2:2/4:4:4) i rozdzielczością HD. Można spotkać dwie modulacje dla DVB-S2 – częściej 8PSK, rzadziej 16PSK. Do odbioru zalecany jest odbiornik HD z szybką funkcją BlindScan do wyłapywania transmisji nieregularnych. Odbiornik powinien posiadać czułą głowicę, która dobrze sobie poradzi z niskimi wartościami SR.

Transmisje sportowe

Oczywiście w dosyłach nie może zabraknąć transmisji sportowych, ale szczególnie interesujące, jak Mistrzostwa Europy w piłce nożnej (Euro 2020) były zaszyfrowane. W czerwcu 2021 r. wyemitowano m.in. spotkania Holandia-Czechy, Niemcy-Węgry, Francja-Węgry czy Węgry-Portugalia.

Także zaszyfrowane były transmisje węgierskiej siatkówki plażowej Strandröplabda Magyarország, Pucharu Węgier w koszykówce mężczyzn, wyścigu kolarskiego Tour de Hongrie i reprezentacji Węgier w piłce nożnej. Za to w FTA zrealizowano turnieje węgierskiej piłki ręcznej i reprezentacji Węgier w futsalu. Z meczów towarzyskich zostało nadane spotkanie Czechy-Finlandia.

Relacje reporterskie z Amosa

W pełni bezpłatne są relacje reporterskie, realizowane zwykle przez nadawców Romania TV i Magyar Televízió. Są też dosyły z losowań rumuńskiej loterii Romania Lottery.

Z kolei słowacka TA3 realizuje wybrane programy na żywo, takie jak konferencja prasowa słowackiej partii HLAS – sociálna demokracia, posiedzenia Rady Narodowej Republiki Słowackiej i raporty nt. koronawirusa.

Jak wyszukać pozycję 16°E?
Zakładamy, że antena jest ustawiona na Eutelsat Hot Bird 13°E.

Satelity Amos 3/Amos 7 stacjonują na 4° długości geograficznej zachodniej. Antena musi być skierowana bardziej ku środkowi w kierunku południowo-zachodnim. Lustro czaszy będzie obniżone o około 2-4 stopnie w zależności od regionu.
Przed rozpoczęciem prac należy się upewnić, czy niebo w danym kierunku jest odsłonięte od drzew, budynków i innych przeszkód w najbliższym otoczeniu. Do określenia kierunku pomocny może być kompas lub aplikacja w smartfonie.
Podstawowe parametry, jak azymut/kąt elewacji anteny i skręcenie konwertera (skew), znajdziemy w Internecie, np. na stronie satlex.net w kategorii Technika/Kalkulatory lub jp.pum.edu.pl/satel/az/index.html. Dane będą potrzebne, by określić położenie anteny.
Znając powyższe parametry i mając do dyspozycji niezbędne podziałki na elementach zawieszenia czaszy, możemy „celować” w pozycję 4°W.
Odbiornik pozostawiamy na aktywnym transponderze z wiązki Europe satelity Amos 3.
Bardzo pomocne będzie umieszczenie telewizora blisko anteny, aby zapewnić sobie jednoczesny podgląd na ekran telewizyjny. Jeżeli nasze warunki nie pozwalają tego spełnić (bo antena np. znajduje się na dachu), to należy uwzględnić koniecznie punkt 14.
Aktualne wykazy transponderów można znaleźć w magazynie drukowanym SAT Kurier lub w Internecie, np. na flysat.com. Do ustawienia anteny wybieramy duży multipleks z SR między 22000÷45000 – najlepiej w standardzie DVB-S/QPSK, później DVB-S2/QPSK, ostatecznie DVB-S2/8PSK. Należy wziąć pod uwagę korekcję błędów FEC – najniższa będzie najlepsza (np. FEC 1/2, następnie 2/3, 3/4; ostatecznie 5/6, 7/8). Oczywiście nie zawsze wszystkie kryteria będą spełnione, bo to operator ustala parametry transponderów, a odbiorcom pozostaje dostosować się do postawionych wymagań.
Przykładem do wyszukania satelitów Amos może być ukraiński multipleks Spacecom z częstotliwości 11,140 GHz, pol. H (SR: 30000, FEC: 3/4; DVB-S/QPSK) lub z 11,175 GHz, pol. H (SR: 30000, FEC: 3/4; DVB-S/QPSK). Aktualność podanych parametrów należy sprawdzić zgodnie z punktem 7.
Na tym etapie można obniżyć lustro czaszy do wartości wyliczonej na stronie internetowej.
Kolejnym krokiem jest ustawienie azymutu (obracamy o 17° w kierunku zachodnim) do wartości obliczonej na stronie internetowej. Najlepiej jest wykonać obrót do około 14°, a następnie podzielić obrót na kilka mniejszych cykli i po każdym minimalnym przesunięciu obserwować pasek sygnału na telewizorze. Dzięki temu zmniejszymy ryzyko, że obrócimy antenę zbyt daleko na zachód.
Każdy ruch anteną kończymy odczekaniem kilkunastu sekund, aby odbiornik przetworzył informacje i dopiero weryfikujemy pasek sygnału w menu widocznym na telewizorze.
Po uzyskaniu sygnału i upewnieniu się, że jesteśmy na właściwym satelicie (należy wyszukać kanały z danego transpondera), pozostaje delikatna korekta azymutu/elewacji anteny i skręcenia LNB dla słabszych transponderów, doprowadzając możliwie do najmocniejszego sygnału.
Bardzo ważna jest technika dokręcania śrub blokujących antenę w poziomie – śruby należy dokręcać krzyżowo, na przemian i małymi ruchami, tak aby docisk z każdej strony rozkładał się równomiernie. Jednocześnie należy obserwować pasek sygnału na ekranie (najlepiej na najsłabszej częstotliwości) i na bieżąco korygować dokręcanie śrub.
Opisaną metodę wykonamy precyzyjniej i szybciej, wykorzystując miernik sygnału satelitarnego. Urządzenie możemy podpiąć bezpośrednio przy antenie, a dzięki dokładniejszej skali pomiarowej, lepiej ustawić wszystkie parametry. Jeżeli nie mamy podglądu na ekran telewizora będąc przy antenie, to wówczas należy skorzystać bezwzględnie z urządzenia pomiarowego.
Opcjonalnie na telefon z Androidem można pobrać aplikację DMSatFinder ze sklepu Google Play. DMSatFinder to przydatny miernik sygnału SAT, ale wymaga tunera opartego na oprogramowaniu Enigma2 (np. Dreambox), podłączonego do sieci LAN i z włączonym WebInterface.

Co w sytuacji, kiedy podziałki na zawieszeniu anteny są nieczytelne albo ich nie ma?

W takim przypadku pomocnym (choć bardziej czasochłonnym) rozwiązaniem jest ustawianie anteny na kolejne pozycje orbitalne, znajdujące się po 13°E w kierunku zachodnim. Jeżeli któryś satelita nie emituje pakietów DVB-S, to wówczas należy wybierać pakiety DVB-S2 – patrz punkt 7.
Najpierw celujemy w Eutelsat 9B (9°E), wybierając w tunerze transponder z mocnej wiązki Wide.
Kolejnym celem będzie np. Astra 4A (4,8°E), gdzie też sugerujemy się mocnym multipleksem DVB-S/QPSK z wiązki Europe. Na tym etapie możemy delikatnie pochylić czaszę w dół o około 1 stopień, jeżeli ustawiamy na transponderze DVB-S2.
Następnie celujemy w Intelsat/Thor (0,8°W), wybierając multipleks z wiązki o dobrym pokryciu w Polsce, np. K2 (Pan European) satelity Thor 6. Na tym etapie można pochylić czaszę lekko w dół o około 0,5 stopnia.
W tym momencie do docelowej pozycji 4°W brakują już tylko 3 stopnie. Teraz realizujemy punkt 8.
Antenę obracamy delikatnie w kilku małych cyklach na zachód, jednocześnie obserwując paski sygnału w menu odbiornika.
Po uzyskaniu sygnału i upewnieniu się, że jesteśmy na właściwym satelicie, pozostaje korekta azymutu/elewacji anteny i skręcenia LNB dla słabszych transponderów, doprowadzając możliwie do najbardziej optymalnego odbioru.
Przy końcowym dokręcaniu śrub należy uwzględnić punkt 13, a także 14 lub 15, jeżeli wystąpią problemy z ustawieniem pozycji 4°W.