„Hrabia Monte Christo” Aleksandra Dumasa to obok m.in. „Wichrowych Wzgórz” Emily Brontë jedna z moich ulubionych powieści, więc tym bardziej ucieszyło mnie, że przy okazji wycieczki do Marsylii będę mogła poznać miejsca związane z jej głównym bohaterem Edmundem Dantesem. To nie tylko samo miasto, ale również zamek If na jednej z wysp archipelagu Frioul. Jak czytamy w powieści, „...ujrzał o sto sążni wyniosłą, czarną i stromą skałę, na której wznosił się, niby jakaś narośl z krzemienia, posępny zamek If” oraz „kształt ów dziwaczny to więzienie owiane grozą, twierdza, której posępną legendą żyje od lat trzystu Marsylia”.
fot. Anita K.
Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.
Archipelag Frioul (Îles du Frioul) znajduje się w odległości 1,5 km w linii prostej od wybrzeża Marsylii we Francji (7 km żeglugi ze Starego Portu w Marsylii do portu Frioul). Obejmuje cztery wyspy o łącznej powierzchni 2 km2:
dwie większe - Pomègues na południu (o długości 2,5 km) i Ratonneau na północy (2,7 km),
dwie mniejsze - If na wschodzie i Îlot Tiboulen na zachodzie.
Na poniższej mapce zaznaczone są poszczególne atrakcje na wyspach archipelagu Frioul, szczegółowo opisane w dalszej części artykułu, zgodnie z numeracją.
W dialekcie prowansalskim archipelag nosi nazwę Frieu, co oznacza cieśninę, w tym przypadku między wyspami Pomègues i Ratonneau. Od 1822 roku, za panowania Ludwika XVIII, wyspy te są połączone wałem Berry(1), nazwanym tak na cześć księcia de Berry, śmiertelnie ranionego w 1820 roku przez rymarza Louisa Pierre'a Louvela. Wał Berry ma długość około 270 m.
Wyspy archipelagu Friuol, ze względu na strategiczne położenie w pobliżu portu Marsylii, stanowiły przez długi czas pierwszą linię obrony. Budowano tam m.in. forty, transzeje i stanowiska obserwacyjne. Pierwsze fortyfikacje powstały już za czasów króla Henryka IV Burbona, który panował we Francji na przełomie XVI i XVII wieku. Jednak na dzisiejszy krajobraz archipelagu składają się głównie fortyfikacje wzniesione pod koniec XIX i na początku XX wieku, przebudowane i uzupełnione podczas II wojny światowej przez niemieckiego okupanta.
Warto dodać, że wyspy archipelagu Frioul były wielokrotnie bombardowane, a leje po bombach można obserwować po dziś dzień. Co ciekawe po wojnie wyspy nadal stanowiły teren wojskowy, aż do połowy lat 70. ubiegłego wieku, kiedy utworzono tam przystań i rozpoczęto proces osiedlania.
Dzisiejsza marina, otoczona betonowymi konstrukcjami, obejmuje ponad 600 miejsc do cumowania. W pobliżu znajdują się sklepiki z pamiątkami i restauracje, budynki wielorodzinne, a także ośrodek wypoczynkowy Léo Lagrange. Archipelag zamieszkuje około 100 osób, jednak ze względu na brak szkoły, przychodni, sklepów spożywczych i innych ważnych punktów, miejscowa ludność jest zmuszona do częstego odwiedzania kontynentalnej Marsylii. Co więcej na wyspach obowiązuje całkowity zakaz ruchu samochodowego.
Wyspa Pomègues
Leżąca w południowej części archipelagu Friuol wyspa Pomègues jest niezamieszkała. Za to idealnie nadaje się do spacerów, zapewniając piękne widoki na wybrzeże Marsylii, w tym na masyw Calanques. Znajduje się na niej również kilka dzikich plaż, w tym najpiękniejsza spośród nich, w zatoczce Crine, zwana plażą Tahiti (8). Natomiast zatoczkę Cambrettes na południu wyspy z pewnością docenią miłośnicy nurkowania.
Najważniejsze atrakcje na wyspie Pomègues (od północy na południe):
hangar z 1959 roku (2);
bateria i fort Pomègues (87 m n.p.m.) zbudowany pod koniec XIX wieku (niedostępny do zwiedzania, odkąd wzniesiono tam wieżę RTV) (3); co ciekawe spod fortu doskonale widać znajdujący się na północnym wschodzie, mający 148 m wysokości maszt radiowo-telewizyjny Grande Étoile (590 m n.p.m.), należący do TDF;