„Ikony XX wieku” w maju na BBC Earth

dodano: 2019-04-24 10:20
autor: Jakub Sulisz | źródło: BBC World Wide

XX wiek był czasem niezwykłych zmian, przełomowych odkryć i niezliczonych innowacji, które ukształtowały nasz świat i społeczeństwo na niewyobrażalną wcześniej skalę. W 1899 r. nie było samochodów ani samolotów, kobiety nie miały prawa głosu, a średnia długość życia wynosiła 31 lat.

Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.

Do 2000 r. lotniska i samoloty połączyły kraje na całym świecie, a człowiek stanął na Księżycu. Szczepionki, przeszczepy narządów i odkrycie DNA zmieniły zaś oblicze opieki medycznej. Za tym postępem stały wybitne osobowości, które zdecydowały się przeciwstawić konwenansom, zmieniając świat na zawsze. Program „Ikony XX wieku” przedstawia ludzi, którzy pomogli stworzyć nasz współczesny świat - od odkrywców i sportowców, którzy przekroczyli ludzkie ograniczenia do granic możliwości, aż po artystów, aktywistów i przywódców, którzy go ukształtowali. Prowokując fascynującą dyskusję, program ukazuje historię XX wieku poprzez działalność jednostek, które miały na nią największy wpływ. Te pamiętne postacie to: Maria Skłodowska-Curie, Nelson Mandela, Neil Armstrong, David Bowie, Charlie Chaplin, Albert Einstein, dr Martin Luther King Jr, Pablo Picasso i wiele innych.

Każda z tych postaci miała determinację i odwagę, by odrzucić kajdany konwencjonalnej myśli. Program wyraźnie pokazuje, że nie są to monumentalne i papierowe postacie, ale niezwykłe istoty ludzkie, które często musiały poświęcić wszystko dla swojej pracy. Maria Skłodowska-Curie, podwójna laureatka nagrody Nobla, która odkryła nowe pierwiastki chemiczne, zapoczątkowała radioterapię i jako jedna z pierwszych zbadała świat subatomowy, została odrzucona przez swoją przybraną ojczyznę z powodu romansu z żonatym mężczyzną. Wiele lat później odegrała ważną rolę na froncie I wojny światowej, podróżując wraz z armią francuską z przenośnymi aparatami rentgenowskimi i szkoląc kobiety w ich obsłudze. Genialny matematyk, Alan Turing opracował maszyny, które były prekursorami nowoczesnych komputerów i przyczyniły się do skrócenia wojny o dwa lata, ratując wiele ludzkich istnień. Pomimo swojego ogromnego wkładu w naukę i przywrócenie pokoju, społeczeństwo nie było jeszcze gotowe, aby zaakceptować bohatera o odmiennej orientacji seksualnej i Turing został skazany na barbarzyński zabieg kastracji chemicznej z powodu homoseksualizmu.

Był to również wiek, w którym rozwój technologiczny zmienił oblicze rozrywki na zawsze - dając początek pierwszym gwiazdom filmowym, artystom studyjnym i kultowi celebrytów. Charlie Chaplin został pierwszą na świecie międzynarodową gwiazdą filmową i za pomocą swojego najsłynniejszego filmu „Dyktatora”, ukazywał widzom na całym świecie niebezpieczeństwa płynące z faszyzmu. Marilyn Monroe w rewolucyjny sposób przejęła kontrolę nad swoim wizerunkiem i stała się najbardziej znaną gwiazdą filmową w historii. W epoce powojennego dobrobytu dzieła Andy'ego Warhola, które badały konsumpcjonizm i masową produkcję, były tak postępowe, że choć niektórzy sądzili, że na nowo zdefiniował sztukę, inni obawiali się, że ją zniszczył na zawsze. Zamienił przedmioty codziennego użytku w dzieła sztuki i zaczął dokumentować każdy aspekt życia na długo przed pojawieniem się tego wszechobecnego dziś trendu.

XX wiek był również czasem aktywistów. Było to stulecie, w którym seria niezwykle odważnych jednostek zachęcała całe społeczeństwa do zrzucenia okowów ucisku i walki o prawa, na które zasługiwały. Ci aktywiści przemawiali w imieniu osób bez głosu, gotowi oddać życie za sprawy, w które wierzyli. Emmeline Pankhurst, jedna z czołowych przedstawicielek ruchu sufrażystek, zebrała kobiety w jednym z największych protestów, jakie Londyn kiedykolwiek widział, z niespotykaną dotychczas siłą i determinacją walcząc o prawa kobiet. Mahatma Gandhi zastosował z sukcesem taktykę biernego oporu w obliczu znacznie potężniejszego imperium brytyjskiego, nie tylko zapewniając niepodległość Indiom, ale także tworząc wzór dla przyszłych pokoleń aktywistów. Helen Keller, chociaż niewidoma i pozbawiona słuchu, zasłynęła z tego, że opanowała język pomimo swojej niepełnosprawności. Swoją sławę wykorzystała do walki o prawa nie tylko osób niepełnosprawnych, ale i ludzi marginalizowanych na całym świecie. Billie Jean King była zaś nie tylko wybitną tenisistką, ale także niestrudzoną działaczką na rzecz równości płci. Walczyła o wyrównanie nagród pieniężnych pomiędzy kobietami i mężczyznami w sporcie, odegrała znaczącą rolę w pierwszym turnieju tenisowym kobiet, założyła Women's Tennis Association i pokonała Bobby'ego Riggsa w pojedynku tenisowym, który zasłynął pod nazwą „Wojna płci”.

Dziedzictwo tych jednostek i wielu innych przedstawionych w programie ikon nie tylko ukazuje nam szczyt osiągnięć społeczeństwa, ale stanowi także wyznacznik dla całej ludzkości.

„Ikony XX wieku” premiera: 15 maja godz 23:00 na BBC Earth

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy.