Szydłów - królewskie miasto, które odzyskało prawa miejskie [wideo]

dodano: 2019-02-18 22:27 | aktualizacja: 2023-02-17 22:17
autor: Janusz Sulisz | źródło: podroze.satkurier.pl

Szydłów w woj. świętokrzyskim jest nazywany „śliwkową stolicą Polski”, bo w tej okolicy jest ponoć aż 1000 sadów ze śliwkami, zajmujących łącznie 1720 ha. Szydłów leży około 115 km na północny wschód od Krakowa, około 40 km na południowy wschód od stolicy regionu - Kielc i 14 km od Staszowa. Szydłów zyskał też miano „polskiego Carcassonne”, głównie dzięki dobrze zachowanemu do czasów współczesnych XIV-wiecznemu układowi urbanistycznemu. Starówka, zamek, synagoga, mury obronne i Święto Śliwki przyciągają - to jedno z ciekawszych miasteczek woj. świętokrzyskiego. Pojechaliśmy i nie żałowaliśmy - jedynie może tego, że nie byliśmy tam w Święto Śliwki!

Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.

Turystyczną perełką Szydłowa jest kościół Wszystkich Świętych, który stoi poza murami miejskimi, niemal na przeciwko Bramy Krakowskiej, na niewielkim wzgórzu. Wygląda dość niepozornie. Wybudowany został w XIV w. i zachował się, mimo rekonstrukcji, gotycki charakter. Zwykle jest zamknięty i dostępny do zwiedzania wyłącznie z indywidualnym przewodnikiem, który prowadzi zainteresowanych turystów co pół godziny do tego zabytku. Poczuliśmy się niezwykle zwiedzając z przewodnikiem ten kościółek tylko we dwójkę!

Obraz akryl 42 x 30 cm, przedstawiający kościół Wszystkich Świętych w Szydłowie (na podstawie widokówki)
Autor: Janusz Sulisz

Są tam bardzo cenne odkrycia - gotycka polichromia, pochodząca z drugiej połowy XIV w. - unikalna w skali Europy. Według słów przewodnika - została odkryta po II wojnie światowej, kiedy to wierzchnia warstwa tynków odeszła wskutek wysokich temperatur, spowodowanych pożarami, które ogarnęły miasto podczas walk. Od kilku lat polichromie są regularnie restaurowane przez ekipę z Warszawy, a przedstawiają m.in. grzechy główne, sceny z Nowego Testamentu i pasyjne. Udało nam się zrobić zdjęcia (bez lampy!).

Wnętrze kościoła Wszystkich Świętych w Szydłowie

Co ciekawe zanosi się na dalsze odkrycia, bo pod kościołem pod wezwaniem Wszystkich Świętych nie tak dawno przy pomocy georadarów ujawniono 4 średniowieczne krypty. Oddalony od centrum Szydłowa kościół położony jest na wapiennej skarpie, a w niej jaskinie, które kryją liczne tajemnice. Badacze zwracają uwagę na to, że dalsze prace mogą odkryć wiele tajemnic dotyczących początków Szydłowa. Mogą one odsłonić nieznane wątki z początków kształtowania się państwowości polskiej. Historia Szydłowa i kościoła Wszystkich Świętych jest mało znana, bo dokumenty archiwalne przepadły w pożarach, dlatego to może być wyjątkowe odkrycie.

Kościół św. Władysława z 1355 r. to ciekawa historia.
Kościół św. Władysława został ufundowany przez Kazimierza Wielkiego, ponoć jako pokuta za zabójstwo kanonika Marcina Baryczki. Podobno Baryczka stanął przed obliczem króla Kazimierza i ogłosił, że królowi grozi ekskomunika, jaka zostanie nałożona z powodu niemoralnego prowadzenia się. Król Kazimierz kazał pojmać Baryczkę, wtrącić do lochu, a następnego dnia utopić w Wiśle.

Kościół spłonął w pożarze w 1630 r. Niestety ucierpiał też podczas II wojny światowej, kiedy został poważnie uszkodzony - potem jednak odbudowano go. Dzwonnica, stojąca obok kościoła, pochodzi z 1724 r. Obok kościoła znajdują się ruiny wikariówki, wybudowanej na przełomie XIV i XV w. Niestety została ona zniszczona podczas bombardowań w 1944 r. Przed kościołem stoi figura św. Barbary (patronki górników, bo były tu kopalnie kamienia), datowana na 1677 r.

Przed kościołem św. Władysława w Szydłowie

Kościół i szpital Św. Ducha
Jako trwała ruina zostanie zabezpieczony, a następnie udostępniony turystom dawny kościół i szpital Św. Ducha. Do tej pory ruiny można było oglądać jedynie z zewnątrz. Podczas renowacji mury zostaną przykryte. W skrzydłach budowli kiedyś mieścił się szpital dla ubogich. Samorząd Szydłowa chciałby tam urządzić izbę muzealną, przybliżająca dawną medycynę.

Kościół św. Ducha w Szydłowie - znajdująca się obecnie w stanie ruiny świątynia szpitalna

Inne atrakcje w okolicy Szydłowa
Malownicza okolica Szydłowa może przyciągać turystów dzięki walorom przyrodniczymi i krajobrazowymi. Utworzono tu Chmielnicko-Szydłowski Obszar Chronionego Krajobrazu, leży tam duży zalew Chańcza z plażą miejską. Przyjeżdżają tam turyści i okoliczni mieszkańcy, by wynająć domek i odpocząć podczas urlopu na zalewem w Chańczy.

W okolicy Szydłowa do zobaczenia są jeszcze zamki w w Rębowie koło Rakowa, Rytwianach i Ujeździe.

Drewniane rzeźby jedną z wizytówek Szydłowa

Święto Śliwki
Każdego roku w Szydłowie w sierpniu organizowane jest Święto Śliwki, które przyciąga okolicznych mieszkańców oraz turystów. Na stoiskach można zobaczyć i skosztować różne gatunki śliwek, a nawet kupić tamtejszą śliwowicę. Poza tym liczne występy zespołów i inne atrakcje. Ponoć pochodząca z tego miasta śliwowica nazywana jest Śliwowicą Szydłowską, ale niestety ze względu na stan prawny nie można nabyć jej legalnie w sklepie. Szkoda, bo to byłaby niezła promocja tego miasteczka.

Można zobaczyć pokaz suszenia śliwek starodawną metodą ziemną na tzw. laskach.
Szydłowscy sadownicy oferują lokalny produkt - wędzona śliwka szydłowska. Suszenie odbywa się na tzw. laskach - metoda ta pozostaje niezmieniona od wielu pokoleń. Do produkcji wędzonej śliwki szydłowskiej wykorzystuje się wyłącznie owoce odmian śliwy domowej z takich odmian, jak Węgierka Zwykła, Stanley, Amers, Węgierka Dąbrowicka, Empres, Damacha, Oneida, Jojo, Top, Valjevka. Owoce tych odmian odznaczają się dużą zawartością cukru oraz stosunkowo niedużą zawartością wody.

W końcu co piąta polska śliwka w 2011 r. pochodziła z Szydłowa!

Ciekawa jest historia z XVIII wieku, kiedy to celnicy zatrzymali na Wiśle dwóch Żydów z Szydłowa i co się okazało: przemycali śliwki! Szydłów słynął z suszonych śliwek od wieków. Zawsze czuć tam było zapach dymu i śliwek, a umiejętność suszenia śliwek mieszkańcy okolic Szydłowa podobno nabyli od Żydów, bo to poniekąd była prawdziwa sztuka. Trzeba mieć specjalne twarde drzewo liściaste (buk, grab), doglądać suszenia śliwek dzień i noc.

Turniej Rycerski o Miecz Króla Kazimierza Wielkiego w tym roku nie odbędzie się ze względu na remont zamku.

10-11 sierpnia 2019 r. odbędzie się 22. Święto Śliwki.